Paribasa
Paréntah (Pangjurung Laku Hadé)
Paribasa paréntah atawa
paribasa pangjurung laku hadé nya éta titahan nu sipatna meungkeut atawa kudu
diturut, sabab lamun teu diturut bakal aya sangsina. Paréntah di dieu sipatna
ngajurung laku sangkan alus atawa hade. Contona:
·
Kudu ngukur ka kujur nimbang ka awak =>
kudu bisa nyaluyukeun diri jeung kayaan, ulah nahap-nahapkeun manéh.
·
Kudu bodo aléwoh => lamun urang teu nyaho atawa teu ngarti kudu daék
tatanya.
·
Ari diarah supana kudu dijaga catangna =>
ari barang (banda) anu diala hasilna kudu daék ngurusna.
·
Kajeun panas tonggong, asal tiis
beuteung => jelema getol digawé, sanajan capé ogé angger baé ngeureuyeuh,
antukna meunang pangupa jiwa (buruh tina hasil gawéna).
·
Cikaracak ninggang batu laun-laun jadi
legok => upama dileukeunan bari junun mah tangtu bisa.
·
Maot ulah manggih tungtung paéh ulah
manggih béja => sing bener waktu keur hirup, ambéh henteu jadi omong batur
upama geus maot.
·
Kudu tungkul ka jukut tanggah ka sadapan
=> kudu junun ari digawé, ulah kabéngbat ku nu lain-lain.
·
Landung kandungan laér aisan => gedé
tinimbangan, adil wijaksana.
·
Sapi anut ka banténg => awéwé kudu
ngawula ka salaki.
·
Ka cai jadi saleuwi ka darat jadi
salebak => layeut, runtut raut, sauyunan.
·
Mending kendor ngagémbol, tinimbang
gancang pincang => ari digawé atawa nguruskeun perkara kudu tartib, ulah
gurudas-garidus, supaya hasilna nyugemakeun.
·
Ka hareup ngala sajeujeuh ka tukang
ngala saléngkah => hirupna ati-ati sarta make itungan.
·
Ngadék sacékna nilas saplasna => ngomongna
satarabasna teu diréka-réka kajeun pait heula amis tungtung, manan amis heula
pait tungtung, leuwih hade dicaritakeun nu banggana heula, ti batan dibitaan
heula ku piuntungeunana, bisi ahirna kaduhung.
·
Kawas gula jeung peueut => layeut tara papaséaan.
·
Datang katénjo tarang unsure katénjo
punduk => tatakrama nu amit-amitan, nembongkeun yén teu geuneuk teu
maleukmeuk atawa teu sérong salingkuh.
·
Allah tara nanggeuy ti bongkokna => Allah
moal mihak ka nu boga dosa.
·
Bobot pangyon timbang taraju => timbangan
nu adil.